Beste Vrienden van de Muziek
De verwachtingen gisteren waren heel hooggespannen. Misschien iets te hoog, achteraf gezien?
Kevin Zhu heeft het ontzettend goed gedaan, maar ik had heel de avond het gevoel dat hij zijn klank wat forceerde. Alsof hij te veel klank wou maken en ergens over de grens is gegaan. Ik hoorde Kim Gevaert, onze olympische sprintheldin, ooit eens vertellen over de laatste 20 meter in een sprintnummer: je bent net over je absolute topsnelheid heen, je voelt de druk van de andere loopsters naast jou, de meet is in zicht en wat op zo een moment echt NIET mag, is een extra effort doen in een poging om nog sneller te gaan. Het gevolg van die extra effort is in de praktijk vaak dat je gaat ‘crisperen’, waardoor je i.p.v. iets sneller net iets trager gaat. Nee, de kunst bestaat erin om heel soepel te blijven lopen en te vertrouwen op de snelheid die je in je voorbereiding hebt opgebouwd. Ik moest gisterenavond een beetje aan dit fenomeen denken bij het beluisteren van Kevin. Hij leek me zodanig bezig met ‘groot’ spelen, dat hij over de grens ging, waardoor hij eerder aan klank inboette dan vice versa. In sommige situaties kan je - raar maar waar- soms ‘te veel’ je best doen…
De Elgar van Minami kwam niet bij me binnen. Ik kon vanop mijn plaats in het orkest niet zo goed horen welke nuances ze in haar uitvoering aanbracht en ik slaagde er niet in me te laten meenemen door haar spel. Dit was blijkbaar een heel persoonlijke perceptie, want het publiek reageerde heel erg enthousiast!
Ik krijg veel felicitaties en complimenten voor mijn ‘solo’ in Shostakovich. Waarvoor heel veel dank! Voor de volledigheid voeg ik er graag aan toe dat de bewuste ‘solo' eigenlijk geen solo is, maar een unisono van de althobo, samen met 2 fagotten. Het moeilijke aan die passage is dat we moeten proberen om de klanken van die 3 instrumenten te laten versmelten - om het in whiskytermen te zeggen: te blenden - tot een nieuw geluid. ‘Blending’ is volgens mij een van de meest essentiële en ook een van de moeilijkste aspecten van het orkestspel. Het is de kunst om de klanken van 2 (of meer) instrumenten goed te laten versmelten, net zoals koffie en melk zich perfect vermengen, maar bijvoorbeeld water en olijfolie dan weer totaal niet. Parameters die dat kunnen bepalen zijn bijvoorbeeld intonatie, balans, kleur, vibrato en kern. Als een van die parameters niet matcht tussen de betrokken instrumenten, dan krijg je water met olijfolie in plaats van koffie met melk en dat is erg goed hoorbaar… In het geval van die passage uit het derde deel van Shostakovich is het dus inderdaad niet de bedoeling dat u 2 fagotten plus een althobo apart hoort, maar wel een soort van ‘mengklank’ waarin de 3 individuen niet meer te herkennen zijn, maar wel samen een nieuw geluid vormen. Sommige componisten gaan met dat blenden bewust aan de slag om zelfs nieuwe klankkleuren te maken, net zoals een schilder op zijn palet groene verf bekomt door blauw en geel te mengen. Een van de frappantste voorbeelden vinden we in de Bolero van Ravel, waar de componist de bolero-melodie op een bepaald moment laat spelen door een hoorn en 2 piccolo’s; je moet er maar opkomen! Het resultaat, als het goed ‘geblend’ wordt uitgevoerd, is een quasi sprookjesachtig en bovenaards geluid!
Deze ochtend was er geen generale repetitie. Mijn bioritme stuurde me bijna stomweg de trein naar Brussel op, maar ik kon dat op het laatste moment gelukkig nog vermijden :-)
Voor de laatste finale-avond straks hebben we in Bozar nog een afspraak met de 2 heren van TwoSet Violin. Dat is een komisch duo uit Australië dat vooral op YouTube actief is, waar ze meer dan 4.000.000 volgers hebben. Ze zijn er te zien met vooral grappige filmpjes over de viool. De twee heren van TwoSet Violin zijn deze week neergestreken in Brussel om de KEW bij te wonen. Ze willen graag een video maken met het BNO en het concerto van Tchaikovsky. Meer info heb ik op dit moment niet. Benieuwd wat dat gaat worden!
Vanavond dan de laatste twee kandidaten, Dmytro Udovychenko met Shostakovich en Joshua Brown met Brahms. Ik reken beide tot het kransje van mogelijke winnaars. Hun repetities waren bijzonder knap. Benieuwd of ze dat op het Moment M zullen kunnen bestendigen of zelfs nog overtreffen. En dan is er vanavond laat de proclamatie, altijd een historisch moment.
Ik plaats hier een link naar een gesprek dat ik had met Kristien Bonneure voor VRT NWS. Vanavond word ik ook nog aan de tand gevoeld door Nicole Van Opstal op Klara (tijdens de eerste pauze) en door Clara De Decker op Canvas (tijdens de wachtpauze voor de proclamatie). Morgen schrijf ik u dan mijn afscheidsbrief…
Bram